Τι είναι τα ψυχομετρικά τεστ στην αξιολόγηση και ανάπτυξη προσωπικού;

Πίνακας περιεχομένων

• Τι είναι ένα ψυχομετρικό τεστ;

• Τύποι ψυχομετρικών τεστ

1. Ερωτηματολόγια προσωπικότητας

2. Τεστ ικανοτήτων

3. Τεστ γνώσεων

• Επιλογή ψυχομετρικών εργαλείων

• Συχνές ερωτήσεις για τα ψυχομετρικά τεστ

1. Ποιο ψυχομετρικό τεστ είναι το καλύτερο;

2. Πώς χορηγούνται τα ψυχομετρικά τεστ;

3. Τα ψυχομετρικά εργαλεία ενισχύουν τις διαδικασίες των προσλήψεων;

4. Τι ερωτήσεις έχει ένα ψυχομετρικό τεστ;

5. Πού μπορώ να βρω παραδείγματα ψυχομετρικών τεστ;

6. Πώς «περνάω» ένα ψυχομετρικό τεστ;

---

Τι είναι ένα ψυχομετρικό τεστ;

Τα ψυχομετρικά τεστ είναι μεθοδολογίες που αξιοποιούνται για να διερευνηθούν τα χαρακτηριστικά, οι προτιμήσεις, οι συμπεριφορές και οι ικανότητες των ατόμων. Η αποτύπωση αυτή βοηθά στην πρόβλεψη της απόδοσης ενός ατόμου σε ένα συγκεκριμένο ρόλο.

Τα επιστημονικά σχεδιασμένα και αναπτυγμένα ψυχομετρικά τεστ αποτελούν εργαλεία που βοηθούν τους οργανισμούς να προβλέψουν και να συγκρίνουν την απόδοση των υποψηφίων σε μια θέση εργασίας με αντικειμενικότητα και αμεροληψία.

Οι οργανισμοί μπορούν να χρησιμοποιήσουν τα αποτελέσματα των ψυχομετρικών εργαλείων για να κατανοήσουν τα δυνατά και αδύναμα σημεία των υποψηφίων και να τα αξιοποιήσουν σε μεταγενέστερα στάδια των διαδικασίας επιλογής, όπως π.χ. στην προσωπική συνέντευξη (δια ζώσης ή online συνέντευξη).

Η Evalion, αποτελεί την πρώτη εταιρία που εισήγαγε τα ψυχομετρικά εργαλεία στην Ελλάδα και στην Κύπρο, ως SHL Hellas. Σήμερα, ως SHL Greece & Cyprus ,προσφέρει τα κορυφαία εργαλεία παγκοσμίως, ώστε να σας βοηθήσει να πετύχετε τους στόχους σας μέσα από τη δύναμη των ανθρώπων σας.

Τύποι ψυχομετρικών τεστ

Υπάρχουν πολλοί τύποι ψυχομετρικών τεστ με τον καθένα να έχει σχεδιαστεί για να αξιολογεί διαφορετικούς παράγοντες που προβλέπουν την εργασιακή απόδοση. Μερικοί από τους συνηθέστερους τύπους ψυχομετρικών τεστ είναι τα ερωτηματολόγια προσωπικότητας, τα τεστ ικανοτήτων, τα τεστ γνώσεων κ.α.

Ερωτηματολόγια προσωπικότητας

Τα ερωτηματολόγια προσωπικότητας αξιολογούν τους προτιμητέους τρόπους συμπεριφοράς ενός ατόμου, πώς δηλαδή προτιμά να συμπεριφέρεται το άτομο κατά την εργασία του. Δεν αξιολογούν τις ικανότητες του ατόμου, αλλά πώς το ίδιο το άτομο αντιλαμβάνεται τον εαυτό του αναφορικά με την αλληλεπίδρασή του με άλλα άτομα, τον τρόπο που προσεγγίζει πληροφορίες και προβλήματα, τον τρόπο που αντιλαμβάνεται και διαχειρίζεται τα συναισθήματά του. Για περισσότερες πληροφορίες διαβάστε το άρθρο μας για τα ερωτηματολόγια προσωπικότητας.

Τεστ ικανοτήτων

Τα τεστ ικανοτήτων αξιολογούν πώς το άτομο μπορεί να αποδώσει σε δοκιμασίες που δεν σχετίζονται με κάποια εξειδικευμένη γνώση ή εμπειρία. Τα τεστ αυτά μετρούν τη γενικότερη ικανότητα (το δυναμικό) ενός ατόμου να αφομοιώνει νέες γνώσεις, να αναλύει πληροφορίες διαφόρων ειδών (γλωσσικές, αριθμητικές, αφηρημένες, μοτίβα κ.α.) και να επιλύει προβλήματα.

Τεστ γνώσεων

Τα τεστ αυτά αξιολογούν τις γνώσεις που σχετίζονται με την εκτέλεση των καθηκόντων ενός συγκεκριμένου ρόλου. Σε αυτήν την κατηγορία ανήκουν, για παράδειγμα, τα IT skills tests για συγκεκριμένες γλώσσες προγραμματισμού ή τα τεστ γνώσης ξένων γλωσσών.

Το εκτενές portfolio ψυχομετρικών εργαλείων της Evalion και της SHL περιέχει τεστ ικανοτήτων, ερωτηματολόγια προσωπικότητας, τεστ γνώσεων, καθώς πολλά ακόμα τεστ και ερωτηματολόγια. Επιπλέον, οι έμπειροι σύμβουλοι μας μπορούν να αξιοποιήσουν την τεράστια βάση δεδομένων για να κατασκευάσουν ειδικά εργαλεία ή να διαμορφώσουν customized αναφορές βάσει των αναγκών του οργανισμού σας.

Επιλογή ψυχομετρικών εργαλείων

Όταν αποφασίσει ένα οργανισμός να εντάξει ένα ψυχομετρικό τεστ στις διαδικασίες επιλογής και ανάπτυξης προσωπικού θα πρέπει να διασφαλίσει ότι κατανοεί απόλυτα τι μετρά το συγκεκριμένο εργαλείο και πώς ερμηνεύονται σωστά τα αποτελέσματα του. Επίσης, είναι σημαντικό να επιλέξει ένα εργαλείο που ταιριάζει στις ανάγκες της διαδικασίας. Επιπλέον, η τελική επιλογή του τεστ θα πρέπει να γίνει πάντοτε μετά από αξιολόγηση των ποιοτικών/ τεχνικών χαρακτηριστικών των εργαλείων. Δεν είναι όλα τα ψυχομετρικά εργαλεία εφάμιλλής ποιότητας και δεν διαθέτουν την ίδια προβλεπτική ικανότητα. Η ποιότητα κατασκευής ενός εργαλείου εξαρτάται από το επιστημονικό υπόβαθρο και την έρευνα στην οποία βασίστηκε η ανάπτυξη του.

Τα κριτήρια που θα πρέπει να λάβετε υπόψη σας όταν αξιολογείτε ένα εργαλείο είναι:

• Η αξιοπιστία

• Η εγκυρότητα

• Η σχέση κόστους-αποτελέσματος

• Η εμπειρία συμπλήρωσης

Συχνές ερωτήσεις για τα ψυχομετρικά τεστ

Ποιο ψυχομετρικό τεστ είναι το καλύτερο;

Δεν υπάρχει κάποιο ψυχομετρικό εργαλείο που να ταιριάζει σε όλες τις περιπτώσεις για να θεωρηθεί «το καλύτερο». Υπάρχουν πολλά ψυχομετρικά εργαλεία στην αγορά, όπως τεστ ικανοτήτων, τεστ γνώσεων και δεξιοτήτων, ερωτηματολόγια προσωπικότητας και τεστ προσομοίωσης εργασιακών καταστάσεων. Οι οργανισμοί θα πρέπει να αξιολογήσουν την αποτελεσματικότητα ενός εργαλείου βάσει του σκοπού για τον οποίο θα χρησιμοποιηθεί. Είναι σημαντικό να γνωρίζουν τι μετρά το εργαλείο που θα επιλέξουν και πώς ερμηνεύονται τα αποτελέσματα του.

Υπάρχουν επίσημα κριτήρια και οδηγίες βάσει των οποίων θα πρέπει να γίνεται η αξιολόγηση ενός ψυχομετρικού τεστ (π.χ. Principles for the Validation and Use of Personnel Selection Procedures, 2003; Standards for Educational and Psychological Testing, 1999; International Guidelines for Testing, 2000). Τα ψυχομετρικά εργαλεία που διαθέτει η εταιρεία μας έχουν αναπτυχθεί από εξειδικευμένα στελέχη και πληρούν όλα τα επιστημονικά κριτήρια.

Παρόλο που δεν είναι απλό, για να επιλέξετε το καλύτερο ψυχομετρικό εργαλείο θα πρέπει να λάβετε υπόψη σας τα παρακάτω κριτήρια:

• Αξιοπιστία/Εγκυρότητα: Η ακρίβεια και η σταθερότητα της μέτρησης και κατά πόσο το αποτέλεσμα προβλέπει την εργασιακή απόδοση.

• Δυσμενείς επιπτώσεις (adverse impact): Κατά πόσο κάποιες ειδικές πληθυσμιακές ομάδες τείνουν να έχουν χαμηλότερες βαθμολογίες σε σχέση με την πλειοψηφία (π.χ., μειονότητες).

• Κόστος-αποτέλεσμα: Η σχέση μεταξύ του κόστους χρήσης των τεστ σε σχέση με το κέρδος/ όφελος από το αποτέλεσμα της.

• Η εμπειρία του υποψήφιουs: Κατά πόσο οι υποψήφιοι θα έχουν μια θετική εμπειρία από τη συμπλήρωση του τεστ.

Τα παραπάνω 4 κριτήρια είναι καθοριστικά για την επίτευξη των επιθυμητών αποτελεσμάτων από τη χρήση ενός ψυχομετρικού τεστ. Όλα θα πρέπει να ληφθούν υπόψη και για το κάθε ένα από αυτά θα πρέπει να υπάρχουν τα κατάλληλα στοιχεία. Τα αρνητικά αποτελέσματα έχουν αντίκτυπο στην εικόνα του οργανισμού, στη λήψη αποφάσεων βασισμένων σε λανθασμένα στοιχεία και σε διακρίσεις κατά την επιλογή προσωπικού.

Πώς χορηγούνται τα ψυχομετρικά τεστ;

Υπάρχουν πολλοί παράγοντες και μέθοδοι που θα πρέπει να ληφθούν υπόψη για να αποφασιστεί ποιος είναι ο σωστότερος τρόπος χορήγησης ενός ψυχομετρικού τεστ. Αρχικά, τα ψυχομετρικά τεστ χρησιμοποιούνταν σε έντυπη μορφή (paper & pencil) και χορηγούνταν από εκπαιδευμένα άτομα του οργανισμού. Ωστόσο, λόγω της συνεχώς αυξανόμενης χρήσης των ψυχομετρικών τεστ, χρησιμοποιούνται πια περισσότερο μέσω του internet. Οι οργανισμοί λαμβάνουν περισσότερες αιτήσεις υποψηφίων από ποτέ, με αποτέλεσμα να αναζητούν έναν πιο ευέλικτο, γρήγορο και οικονομικό τρόπο να εντοπίζουν ποιοι υποψήφιοι είναι καταλληλότεροι για το ρόλο.

Η ψυχομετρική αξιολόγηση σε διαδικασίες επιλογής προσωπικού μπορεί να εντοπίσει αποτελεσματικά ποιοι υποψήφιοι ταιριάζουν περισσότερο στις απαιτήσεις της θέσης εργασίας. Ως εκ τούτου, οι οργανισμοί χρησιμοποιούν ψυχομετρικά εργαλεία στα πρωταρχικά στάδια των διαδικασιών προσλήψεων, ώστε να μειώσουν με έναν αμερόληπτο και αποδοτικό τρόπο τον αριθμό των υποψηφίων που προκρίνονται στις πιο χρονοβόρες διαδικασίες, όπως για παράδειγμα τις συνεντεύξεις. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, η χρήση των online ψυχομετρικών εργαλείων να αποτελεί πλέον μια σταθερή μεθοδολογία που βοηθά τους οργανισμούς να πετύχουν καλύτερα αποτελέσματα, ενώ μειώνουν το χρόνο και τους απαιτούμενους πόρους για τις διαδικασίες προσλήψεων.

Τα ψυχομετρικά εργαλεία ενισχύουν τις διαδικασίες των προσλήψεων;

Τα ψυχομετρικά τεστ συχνά χρησιμοποιούνται ως μέρος της διαδικασίας προσλήψεων για να βοηθήσουν τους οργανισμούς να επιλέξουν τους κατάλληλους υποψήφιους. Όταν εφαρμόζονται σωστά, τα ψυχομετρικά εργαλεία μπορούν να συμβάλουν σημαντικά στον εντοπισμό των υποψηφίων που έχουν τις κατάλληλες δεξιότητες για έναν ρόλο. Όταν οι οργανισμοί, επομένως, επενδύουν με αυτόν τον τρόπο στη διαδικασία των προσλήψεων, το κέρδος είναι πολλαπλάσιο, καθώς η μείωση των ποσοστών αποχωρήσεων εργαζομένων μειώνει σημαντικά και το κόστος για νέες προσλήψεις και για εκπαίδευση νεοπροσληφθέντων. Επίσης, όταν επιλέγεται ένας εργαζόμενος που έχει τα απαιτούμενα χαρακτηριστικά και δεξιότητες για ένα ρόλο, η απόδοση του θα είναι υψηλότερη και η εργασιακή του ικανοποίηση μεγαλύτερη.

Τι ερωτήσεις έχει ένα ψυχομετρικό τεστ;

Οι ερωτήσεις ενός ψυχομετρικού τεστ διαφέρουν ανάλογα με τον τύπο του τεστ και το μοντέλο μέτρησης που εφαρμόζεται. Για παράδειγμα, ένα τεστ αριθμητικού συλλογισμού μπορεί να περιέχει έναν πίνακα ή ένα γράφημα με αριθμητικά δεδομένα, μια ερώτηση και 4 ή 5 εναλλακτικές επιλογές από τις οποίες ο συμμετέχοντας θα πρέπει να επιλέξει τη σωστή απάντηση. Εναλλακτικά, στα πιο σύγχρονα ψυχομετρικά τεστ, όπως τα τεστ γνωστικών ικανοτήτων SHL Verify Interactive, παρουσιάζονται αριθμητικά δεδομένα, όμως, αντί ο συμμετέχοντας να καλείται να επιλέξει ανάμεσα σε πιθανές απαντήσεις, καλείτε να διαμορφώσει ο ίδιος την απάντηση παραμετροποιώντας τα γραφήματα. Η απουσία πολλαπλών απαντήσεων μειώνει την πιθανότητα τυχαίας επιλογής, καθιστώντας τη μέτρηση πιο αξιόπιστη.

Ένας άλλος τύπος ψυχομετρικών τεστ είναι τα ερωτηματολόγια επαγγελματικής προσωπικότητας. Τα ερωτηματολόγια αυτά έχουν κατασκευαστεί για να αξιολογούν τους τυπικούς ή προτιμητέους τρόπους συμπεριφοράς του ατόμου στο εργασιακό περιβάλλον. Υπάρχουν δύο βασικές μεθοδολογίες μέτρησης στα ερωτηματολόγια προσωπικότητας:

• βάσει κλίμακας

• βάσει υποχρεωτικής επιλογής

Στα ερωτηματολόγια που συμπληρώνονται βάσει κλίμακας (Linkert Scale) οι συμμετέχοντες καλούνται να αξιολογήσουν κατά πόσο συμφωνούν με κάποιες προτάσεις βάσει μιας κλίμακας π.χ. διαφωνώ απόλυτα, διαφωνώ, ούτε συμφωνώ ούτε διαφωνώ, συμφωνώ, συμφωνώ απόλυτα. Τα αποτελέσματα αυτού του τύπου ερωτηματολογίων θεωρούνται ευκολότερο να κατευθυνθούν από τους συμμετέχοντες.

Στα ερωτηματολόγια υποχρεωτικής επιλογής ο συμμετέχοντας καλείται να επιλέξει ανάμεσα σε διαφορετικές προτάσεις/ περιγραφές συμπεριφορών, αυτήν που τον αντιπροσωπεύει περισσότερο. Αυτού του τύπου τα ερωτηματολόγια είναι δυσκολότερο να κατευθυνθούν κατά τη συμπλήρωση τους, οπότε δίνουν ακριβέστερα αποτελέσματα. To ερωτηματολόγιο προσωπικότητας OPQ ανήκει σε αυτόν τον τύπο ερωτηματολογίων.

Πού μπορώ να βρω παραδείγματα ψυχομετρικών τεστ;

Υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί τύποι ψυχομετρικών εργαλείων, όπως τα τεστ γνωστικών ικανοτήτων, τα ερωτηματολόγια προσωπικότητας, τα τεστ γνώσεων και τα τεστ προσομοίωσης. Μπορείτε να διαβάσετε παραδείγματα των τεστ και να εξασκηθείτε στη συμπλήρωση τους, χωρίς καμία χρέωση, στο SHL test preparation and career center.

Πώς «περνάω» ένα ψυχομετρικό τεστ;

Η διαδικασία επιλογής προσωπικού διαφέρει ανάλογα με τον οργανισμό, αλλά και το εκάστοτε προφίλ της θέσης εργασίας. Τα ψυχομετρικά τεστ χρησιμοποιούνται για να εντοπιστούν τα δυνατά και αδύνατα σημεία των υποψηφίων σε σχέση με τις ανάγκες της θέσης. Δεν υπάρχει κάποιος γενικός κανόνας για να περάσετε ένα ψυχομετρικό τεστ, αλλά υπάρχουν κάποιες βασικές ενέργειες που μπορούν να βοηθήσουν. Πριν ξεκινήσετε τη συμπλήρωση ενός ψυχομετρικού τεστ:

• Διασφαλίστε ότι καταλαβαίνετε τι αξιολογεί το τεστ και πώς σχετίζεται με τα καθήκοντα της θέσης εργασίας.

• Εξοικειωθείτε μέσω της συμπλήρωσης δοκιμαστικών τεστ, εάν υπάρχουν διαθέσιμα. Η εξοικείωση αυτή θα σας βοηθήσει να είστε πιο χαλαροί κατά τη συμπλήρωση και επομένως, να δείξετε τις πραγματικές σας ικανότητες.

• Εάν έχετε κάποια μορφή αναπηρίας, διασφαλίστε ότι ο υπεύθυνος προσλήψεων το γνωρίζει, ώστε να προβεί, εάν χρειάζεται, σε κάποια παραμετροποίηση στο ψυχομετρικό τεστ. Τα τεστ μας διαθέτουν πολλές λειτουργίες για να διασφαλίσουν τις ίσες ευκαιρίες σε άτομα με αναπηρία.

Κατά τη διάρκεια συμπλήρωσης:

• Διαβάστε προσεκτικά όλες τις οδηγίες και συμπληρώστε όλα τα παραδείγματα.

• Μην κάνετε υποθέσεις για το τι αποτέλεσμα θα ήθελε να δει ο αξιολογητής, καθώς αυτό μπορεί να σας οδηγήσει σε λάθη ή ασυνέπειες. Είναι καλύτερο να είστε ο εαυτός σας και να απαντάτε ειλικρινά.